NOS algemeen

1. Don Quishocking-cabaretier en regisseur Fred Florusse (85) overleden

   Cabaretier en regisseur Fred Florusse is op 85-jarige leeftijd overleden. Dat bevestigen zijn naasten aan persbureau ANP, na berichtgeving van Het Parool. Florusse was al enige tijd ziek, hij leed aan slokdarmkanker.

   De artiest was vooral bekend van de cabaretgroep Don Quishocking, die eind jaren 60 werd opgericht en in de jaren daarna uitgroeide tot toonaangevende factor in de cabaretwereld. De groep, waarvan behalve Florusse ook Pieter van Empelen, Jacques Klöters en George en Anke Groot lid waren, sleepte diverse prijzen in de wacht.

   Zo eindigde Don Quishocking in 1968 als eerste op het Camarettenfestival en won de groep in 1974 een Zilveren Harp.

   In datzelfde jaar sleepte Don Quishocking met het nummer De Oude School de Louis Davidsprijs in de wacht, voor het beste theaterlied:

   Begin jaren 80 viel de groep vanwege interne spanningen tijdelijk uit elkaar. Na een pauze bracht het gezelschap onder de naam VDQS (Voorheen Don Quishocking) echter toch nog twee nieuwe programma's uit, weliswaar in een iets andere samenstelling.

   Na 1987 stopte de groep, hoewel Don Quishocking in 2007 weer bij elkaar kwam om het veertigjarig jubileum te vieren. Daarna trad het gezelschap nog enkele keren incidenteel op, zoals bij het Kleinkunstgala in 2012.

   In de Rooie Haan

   Behalve zijn rol in het cabaretgezelschap was Florusse actief als presentator, acteur en regisseur. Zo presenteerde hij in de jaren 80 het Schooltv-weekjournaal, samen met Jantine de Jong.

   Ook stond hij aan de wieg van het VARA-radioprogramma's In de Rooie Haan en de opvolger Spijkers met Koppen. Verder regisseerde Florusse theatershows van onder anderen Joke Bruijs, Karin Bloemen en Paul de Leeuw.

   Tot het laatst actief

   Zijn familie zegt tegen het ANP dat Florusse tot het laatst actief was en nog bijna iedere week in het theater was. "Fred had kanker, maar voelde zich maar kort ziek. Hij overleed vandaag in het bijzijn van een van zijn beste vrienden, zijn vrouw en dochter. We gaan zijn levenslust, zijn mooie stem en zijn optimisme missen."

2. 25-jarige voetganger omgekomen na aanrijding in Sprang-Capelle

   Bij een aanrijding in Sprang-Capelle is een 25-jarige vrouw uit Den Bosch om het leven gekomen. Het ongeluk gebeurde rond 19.45 uur op de Koesteeg, in het buitengebied van de Brabantse gemeente.

   De politie spreekt van een "heftig ongeval", waarvan vermoedelijk veel mensen getuige zijn geweest. Mensen die daar behoefte aan hebben, kunnen contact opnemen met Slachtofferhulp, zegt de politie.

   Volgens Omroep Brabant waren behalve de politie ook een ambulance, brandweer en traumahelikopter met een medisch team ter plaatse. Ondanks hun inspanningen is de 25-jarige vrouw ter plaatse overleden aan haar verwondingen.

   Hoe het ongeluk kon gebeuren, is nog niet duidelijk. Verkeersspecialisten van de politie doen daar onderzoek naar. Daarbij worden ook getuigen gehoord.

3. CDA na crisisberaad: het moet anders, maar nog niet duidelijk hoe

   Het CDA gaat heel hard werken aan het herstel van de verbinding met de achterban en de kiezers. "Iedereen voelt de opdracht om iets te doen aan de kloof tussen Den Haag en de rest van het land", zei partijleider Wopke Hoekstra na crisisberaad tussen de landelijke top van het CDA en de provinciale voorzitters.

   Zoals verwacht mag hij aanblijven als partijleider. "Zonder twijfel", zei partijvoorzitter Hans Huibers daarover. "Hij is onze politiek leider, ook vanuit dit kabinet."

   Niet duidelijk

   Hoekstra maakte niet duidelijk hoe hij het herstel van vertrouwen wil aanpakken. "We kunnen niet even op een A4-tje zetten wat er vanaf morgen anders moet. Maar de komende maanden moet dat wel gestalte krijgen."

   Hij gaf ook geen antwoord op de vraag of het CDA het regeerakkoord wil openbreken, bijvoorbeeld om de afspraken over de vermindering van stikstofuitstoot af te zwakken.

   "Vanavond, met 35 man om de tafel, was er geen ruimte om eens even alle details van welk onderwerp dan ook uit te benen", zei Hoekstra:

   Het gaat volgens Hoekstra ook niet alleen over stikstof. "Er is iets breders aan de hand", zei hij. "We hebben de onvrede, wat er in samenleving speelt, veelt te weinig gehoord."

   Stikstof is wel één van de grote onderwerpen die spelen, maakte hij duidelijk, en daar is vanavond ook over gesproken. "En we hebben daar nog wel een aantal hele lastige noten over te kraken. Waarom? Omdat het zulke grote gevolgen heeft voor mensen."

   Het CDA kwam vanavond bijeen in een hotel in Maarssen om opnieuw te praten over het slechte stembusresultaat van vorige week. Volgens Hoekstra was het "een goed, intensief en indringend gesprek".

4. Bruce Springsteen krijgt van president Biden hoogste onderscheiding

   De Amerikaanse rockzanger Bruce Springsteen heeft van president Biden de hoogste cultuuronderscheiding in de VS gekregen. Springsteen ontving de National Medal of Arts in het Witte Huis, tegelijk met onder anderen modeontwerpster Vera Wang, zangeres Gladys Knight en actrice Julia Louis-Dreyfus.

   Het was de eerste keer in zijn presidentschap dat Biden de onderscheidingen uitdeelde. De 73-jarige Springsteen werd bij de ceremonie geroemd als een van Amerika's grootste artiesten en verhalenvertellers.

   Bij wijze van grap werd nóg een reden genoemd om Springsteen te onderscheiden:

   De National Medal of Arts werd in 1984 onder president Reagan in het leven geroepen om uitzonderlijke bijdragen aan de Amerikaanse cultuursector te eren. De prijs haalde daarna een aantal keren het nieuws, wanneer hij werd geweigerd door winnaars. Zo sloeg componist Leonard Bernstein in 1989 de medaille af vanwege het intrekken van een overheidssubsidie aan een kunstshow over aids.

   Dichteres Adrienne Rich weigerde in 1997 de award vanwege "cynische politiek" onder de toenmalige regering-Clinton als het ging om de cultuursector.

   Sinds 1984 werden de awards ieder jaar uitgereikt, tot oud-president Trump het de eerste paar jaar van zijn ambtstermijn om onbekende redenen niet deed. In de laatste twee jaren van zijn presidentschap deelde hij de medailles wel uit.

   De winnaars die vandaag door Biden zijn onderscheiden, zijn eigenlijk de winnaars van 2021; vanwege de coronapandemie werd de uitreikingsceremonie uitgesteld.

   Voor Bruce Springsteen is het niet de eerste prestigieuze prijs; in 2016 kreeg hij al de hoogst mogelijke burgeronderscheiding in de VS (de Presidential Medal of Freedom) en in 2009 werd hij gelauwerd met een Kennedy Center Honor.

   Springsteen is een van de succesvolste Amerikaanse artiesten ooit. Hij verkocht wereldwijd zo'n 140 miljoen albums, kreeg meerdere Grammy's en Golden Globes en ook won hij een Oscar (in 1994, voor de titelsong bij de film Philadelphia).

   Born in the U.S.A., uit 1984, is met afstand het bestverkochte album uit Springsteens catalogus. De titelsong was een aanklacht tegen onder meer de Vietnamoorlog, maar werd door toenmalig president Reagan verkeerd geïnterpreteerd als een patriottistisch lied:

5. Wat moet je met dassen onder het spoor? 'Uitgraven en weghalen'

   Eerder deze maand werd al de treinverbinding tussen Workum en Stavoren stilgelegd, nu veroorzaakt de das ook problemen in Brabant: minstens een week rijden er geen treinen tussen Den Bosch en Eindhoven. Dassen hebben daar onder het spoor gegraven, waardoor de rails kunnen verzakken. Hoe komt het dat de tot voor kort bedreigde dieren juist zo'n drukke en lawaaierige plek uitzoeken voor hun burchten?

   Dassen zijn niet aangetrokken tot trillingen en lawaai, "maar ze trekken zich er ook niets van aan", zegt voorzitter Jaap Dirkmaat van natuurbeschermingsorganisatie Das & Boom. "We hebben ooit filmbeelden gemaakt van een das die zijn burcht verliet onder het spoor, terwijl er een intercity langsraasde. Dat gedender, daar kunnen ze dwars doorheen slapen." Wat een das wél aantrekt, zegt hij, is een droge plek voor zijn burchten: relatief hoog onder de grond, ver weg van het grondwater. "Ze zitten ook veel onder de opritten van snelwegen, en in dijken."

   Dat de dieren onder spoorwegen gaan zitten is ook niet nieuw, vertelt hij: de afgelopen decennia werden ook al dassenburchten aangetroffen onder het spoor in onder meer Cuijk en Boxmeer.

   Bijna uitgestorven

   In de jaren 80 was de das bijna uitgestorven in Nederland, vertelt Dirkmaat, maar toen besloot de Tweede Kamer dat er een herstelplan moest komen. De dieren werden weer uitgezet op plekken waar ze niet meer leefden, en elke provincie moest met een plan komen om het dier te beschermen. Nu zijn er vermoedelijk meer dan 6000 dassen in Nederland, en daardoor komen ze volgens Dirkmaat nu ook voor op atypische plekken. "Dus niet meer alleen in natuurgebieden, maar ook in de bebouwde omgeving, zoals wegen en spoorwegen."

   Door het beschermingsbeleid van de afgelopen decennia heeft Dirkmaat bij de autoriteiten een "nieuw soort tolerantie" zien ontstaan voor het dier, die niet helemaal meer in verhouding staat tot de schade die de das aanricht.

   "We hebben tien jaar geleden al gewaarschuwd voor het risico dat de das kan aanrichten in dijken, en onder wegen en spoorlijnen. De waterschappen hebben daar goed op geanticipeerd door een generieke ontheffing te regelen, waardoor ze dassenburchten standaard mogen verwijderen. Bij dijken geldt echt een soort 'zero tolerance' voor dassen. Bij Rijkswaterstaat en ProRail is dat nog niet zo."

   Het is vooral zaak om snel op te treden als je een dassenburcht ontdekt, zegt Dirkmaat, voordat er te veel dieren zijn. "Je kunt ze eerst proberen weg te jagen met een geurstof die ze niet prettig vinden. Daarna obstakels aanleggen, bijvoorbeeld gaas, zodat ze er niet meer in kunnen. En tenslotte hun hele burcht dichtgooien." Dan bestaat de kans dat ze weer terugkeren, zegt hij, "maar het is nog altijd minder moeite dan naderhand een verzakte spoorweg herstellen."

   In Friesland probeert ProRail nu de dassen onder het spoor vandaan te lokken met een kunstmatig gangenstelsel, en in de tussentijd ligt de treinverbinding er stil. Voor het traject tussen Den Bosch en Boxtel is dat geen oplossing, zegt Dirkmaat: dat duurt te lang. "De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland kan een ontheffing geven om zo'n burcht te mogen vernielen of verstoren. Dat mag, bij een dwingende reden van groot openbaar belang. Nou, dat is dit toch? Er moeten nu mensen met bussen vervoerd worden van de ene stad naar de andere omdat er dassen zitten, dat moet afgelopen zijn."

   Dus: gewoon uitgraven en de dieren weghalen, zegt hij. "Er is maar één probleem: ze hebben nu baby's, en die kunnen daarbij omkomen. Dat risico moeten we dan maar nemen. Want we kunnen niet maanden wachten tot die groot genoeg zijn."

   Een paar dode dassen zijn bovendien niet per se een probleem, zegt Dirkmaat. "Elk jaar komt ongeveer een zesde van de dassen om het leven doordat ze verdrinken, of doodgereden worden door trein of auto. En toch is de populatie nu gezond in Nederland."

   'Meer ruimte nodig voor snelle actie'

   De RVO zegt in actie te komen na het ontvangen van een aanvraag. En spoorbeheerder ProRail zegt in gesprek te zijn met de RVO. "Het contact is er al een hele tijd. We waren bezig met een aanvraag, die moest worden aangepast omdat er meer dassen bleken te zitten", zegt een woordvoerder van ProRail. "We krijgen niet meteen antwoord. Instanties hebben ook gewoon hun ruimte en beslistijd. Als we dit sneller willen doen, moeten we kijken naar hoe we dat met zijn allen hebben afgesproken."

   ProRail voelt de urgentie zeker wel, zei bestuursvoorzitter John Voppen vandaag in een persverklaring: "In het belang van de reiziger is echt meer ruimte nodig om sneller actie te kunnen ondernemen. We zijn hierover uiteraard in spoedoverleg met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat."